ที่ตั้งอำเภอ ที่ว่าการอำเภอวังทรายพูน อำเภอวังทรายพูน จังหวัดพิจิตร
| คำขวัญประจำอำเภอวังทรายพูน เมืองแตงโม โชว์กรงนก ยกมะม่วงมัน ขยันทอผ้า ไร่นาสวนผสม เกลียวกลมเป็นเลิศ |  |
วังทรายพูน เป็นชื่อของภูมิประเทศ ที่เป็นที่ราบลุ่มบริเวณวัดเขตมงคล วังทรายพูนในสมัยก่อนนั้นเป็นวังน้ำขนาดใหญ่ ต่อมาทรายที่ไหลผ่านมาตามกระแสน้ำจากเชิงเขาด้านตะวันออกได้มาทับถมกันสูงขึ้นในลักษณะเหมือนเอาทรายมาพูนเป็นกอง ซึ่งถ้าสังเกตให้ดีจะเห็นบริเวณตำบลวังทรายพูน มีภูมิประเทศที่เป็นที่สูงน้ำจะไหลไปทางทิศเหนือ ทิศใต้และทิศตะวันตกทั้ง ๓ ด้าน ชาวบ้านจึงเรียกว่า ตำบลวังทรายพูน เป็นที่เรียกว่าอำเภอวังทรายพูนในที่สุด เดิมอำเภอวังทรายพูน อยู่ในเขตการปกครองของอำเภอเมืองพิจิตร ต่อมาทางราชการได้แบ่งแยกท้องที่ส่วนหนึ่งของอำเภอเมืองพิจิตร จำนวน ๓ ตำบล คือ ตำบลวังทรายพูน ตำบลหนองพระ และตำบลหนองปลาไหล ตั้งเป็นกิ่งอำเภอเมื่อวันที่ ๑๓ สิงหาคม ๒๕๑๘ โดยใช้อาคารสถานที่ที่ทำการสภาตำบลวังทรายพูนเป็นที่ทำการชั่วคราว และในปีงบประมาณ ๒๕๑๙ กรมการปกครองได้จัดสรรเงินงบประมาณจำนวนเงิน ๖๕๙,๐๐๐ บาท (หกแสนห้าหมื่นเก้าพันบาทถ้วน) ก่อสร้างที่ว่าการอำเภอวังทรายพูน โดยได้รับความร่วมมือจากนายรุ่ง นางบุญเกิด ตั้งสิทธิโชค สองสามีภรรยาอุทิศที่ดินส่วนตัว ซึ่งตั้งอยู่หมู่ที่ ๔ ตำบลหนองพระ จำนวน ๔๘ ไร่ ราคาประมาณ ๕๕๐,๐๐๐ บาท (ห้าแสนห้าหมื่นบาทถ้วน) ให้แก่ทางราชการจัดตั้งเป็นสถานที่ราชการกิ่งอำเภอวังทรายพูน ต่อมา ได้มีพระราชกฤษฎีกายกฐานะกิ่งอำเภอวังทรายพูน ขึ้นมาเป็นอำเภอวังทรายพูน โดยได้ประกาศในพระราชกิจจานุเบกษา เล่มที่ ๘๙ ตอนที่ ๑๑๕ ลงวันที่ ๑๓ กรกฎาคม ๒๕๑๔ มีนายวิทยา สุขิตานนท์ ดำรงตำแหน่งนายอำเภอคนแรก ต่อมาได้มีพระราชกิจจาเปลี่ยนแปลงเขตอำเภอเมืองพิจิตร และอำเภอวังทรายพูน โดยโอนตำบลหนองปล้อง อำเภอเมืองพิจิตร มาขึ้นกับอำเภอวังทรายพูน ตามพระราชกิจจานุเบกษา เล่มที่ ๑๐๐ ตอนที่ ๑๕๒ ลงวันที่ ๒๓ กันยายน ๒๕๒๖ ทำให้อำเภอวังทรายพูน มีเขตการปกครองเป็น ๔ ตำบล ๕๗ หมู่บ้าน ปีงบประมาณ ๒๕๓๗ กรมการปกครองได้จัดสรรเงินงบประมาณ เป็นค่าก่อสร้างอาคารที่ว่าการอำเภอวังทรายพูนหลังใหม่ จำนวนเงิน ๖,๕๗๐,๐๐๐ บาท (หกล้านห้าแสนเจ็ดหมื่นบาทถ้วน) ดำเนินการก่อสร้างโดยห้างหุ้นส่วนจำกัด อิทธิกรณ์พิจิตร และในเดือน ธันวาคม ๒๕๓๗ ได้ทำพิธีเปิดอาคารที่ว่าการอำเภอวังทรายพูน หลังใหม่ โดยมี ฯพณฯ ไพฑูรย์ แก้วทอง อดีตรัฐมนตรีว่าการกระทรวงแรงงานและสวัสดิการสังคม เป็นประธานในพิธีวางศิลาฤกษ์ ปี พ.ศ. ๒๕๔๔ ก่อสร้างหอประชุมอำเภอวังทรายพูนหลังใหม่ แล้วเสร็จเมื่อวันที่ ๑๗ กันยายน ๒๕๔๔ และทำพิธีเปิดหอประชุมหลังใหม่เมื่อวันที่ ๑๑ กุมภาพันธ์ ๒๕๔๕ โดยมี ฯพณฯ ประดิษฐ์ ภัทรประสิทธิ์ อดีตรัฐมนตรีช่วยว่าการกระทรวงคมนาคมเป็นประธานในพิธีเปิดหอประชุมที่ว่าการอำเภอ
วังทรายพูน
อำเภอวังทรายพูน ยกฐานะจากกิ่งอำเภอมาเป็น อำเภอวังทรายพูน ตามประกาศในราชกิจจานุเบกษา เล่มที่ ๘๙ ตอนที่ ๑๑๕ ลงวันที่ ๑๓ กรกฎาคม ๒๕๒๔ ขึ้นตรงต่อจังหวัดพิจิตร
ปี พ.ศ. ๒๕๔๔ จัดสร้างห้องสมุดประชาชน เฉลิมราชกุมารี อำเภอวังทรายพูน ตามแนวพระราชดำริของสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี จำนวน ๑ แห่ง ณ บริเวณที่ว่าการอำเภอวังทรายพูน
เพื่อส่งเสริมให้ห้องสมุดเป็นแหล่งศึกษา ค้นคว้า หาความรู้ ของประชาชนในชนบทใช้งบประมาณจำนวนเงิน ๓,๐๐๐,๐๐๐ บาท (สามล้านบาทถ้วน) และเมื่อวันที่ ๑ กุมภาพันธ์ ๒๕๓๖ สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี เสด็จพระราชดำเนินอำเภอวังทรายพูน ทรงประกอบพิธีเปิดห้องสมุดประชาชน เฉลิราชกุมารี
เอกลักษณ์ของอำเภอ
- กรงนก ตั้งอยู่หน้าที่ว่าการอำเภอวังทรายพูน ทั้ง ๒ ด้าน
ข้อมูลด้านศาสนา ศิลปะ และวัฒนธรรมที่สำคัญ
วัดเขตมงคล เดิมมีชื่อเรียกว่า วัดใหม่ วัดใหม่ไพศาลี วัดทุ่งนาดี บ้าง ตั้งอยู่หมู่ที่ ๑ ตำบลวังทรายพูน เป็นวัดเจ้าคณะอำเภอ ซึ่งมีพระครูพิเศษวิริยคุณ เป็นเจ้าคณะอำเภอวังทรายพูน รวมเป็นเวลา ๓๔ ปี ซึ่งปัจจุบันได้มรณภาพแล้ว ได้รับการยกย่องจากกรมการศาสนา เป็นวัดพัฒนาตัวอย่าง
วัดไตรยางค์วนาราม เดิมมีชื่อเรียกว่า วัดยางสามต้น ตั้งอยู่หมู่ที่ ๒ ตำบลหนองพระ สิ่งที่น่าสนใจของวัดคือ
วัดและประชาชนได้ร่วมมือกันสร้างหลวงพ่อเงิน ซึ่งนับได้ว่าใหญ่ที่สุดในจังหวัดพิจิตร มีหน้าตักกว้าง ๙ ศอก ๙ นิ้ว และเป็นที่ประดิษฐานรูปหล่อพระเกจิดังหน้าตักกว้าง ๒๙ นิ้ว ทั่วประเทศอีกจำนวน ๒๙ องค์
วัดป่าเขาน้อย ตั้งอยู่บ้านเนินหัวโล้ หมู่ที่ ๕ ตำบลวังทรายพูน สังกัดธรรมยุต สิ่งที่น่าสนใจ คือ ภายในวัดพระอุโบสถกลางน้ำ หอพระไตรปิฎก เจดีย์แปดเหลี่ยมประดิษฐานพระธาตุองค์สัมมาสัมพุทธเจ้า สถานที่ปฏิบัติธรรม วิหารประดิษฐหลวงพ่อดำ เป็นแหล่งท่องเที่ยวทางธรรมะ ปัจจุบันมีหลวงปู่จันทา ถาวโร พระเกจิชื่อดังปฏิบัติธรรมอยู่ที่วัดป่าเขาน้อย จนถึงปัจจุบัน
ประเพณีและวัฒนธรรมท้องถิ่น
ประเพณีงานแตงโมโชว์กรงนก จัดขึ้นในช่วงเดือน กุมภาพันธ์ ของทุกปี ณ สนามหน้าที่ว่าการอำเภอวังทรายพูน และใน พ.ศ. ๒๕๕๓ ขัดขึ้นเป็นปีที่ ๒๐
ประเพณีลงแขกเกี่ยวข้าวเกี่ยวสาววังทรายพูน จัดในช่วงเดือน พฤศจิกายน – ธันวาคม ของทุกปี โดยมีองค์การบริหารส่วนตำบลทุกตำบล เป็นเจ้าภาพหลักจัดหมุนเวียนกันทั้ง ๔ ตำบล
กลุ่มชาติพันธุ์ของอำเภอวังทรายพูน
ประชาชนส่วนใหญ่ประกอบอาชีพเกษตรกรรม ทำนา ทำไร่ เป็นหลัก เชื้อสายมาจาก
ไทยอีสาน อพยพโยกย้ายมาจากหลายจังหวัด เช่น จังหวัดเลย เพชรบูรณ์ ขอนเก่น อุทัยธานี กาฬสินธุ์ ยโสธร นครราชสีมา อุบลราชธานี ร้อยเอ็ด มหาสารคาม เป็นชาวไทยอีสาน ซึ่งกระจายอยู่ตำบลวังทรายพูน ตำบลหนองปลาไหล ตำบลหนองปล้อง นับถือศาสนาพุทธ
ไทยลาวแง้ว อพยพมาจาก จังหวัดลพบุรี จังหวัดกาญจนบุรี จังหวัดเพชรบูรณ์ ตั้งรกรากอยู่ที่บ้าน
ป่าหวาย หมู่ที่ ๓ บ้านห้วยตัดไม้ หมู่ที่ ๕ ตำบลหนองปลาไหล อำเภอวังทรายพูน จังหวัดพิจิตร
--------------------------------------------------